پادکست شازده کوچولو به فرانسه با ترجمه – فصل پنجم

فصل پنجم از کتاب شازده کوچولو به همراه فایل صوتی به زبان فرانسه و متن اصلی و ترجمه محمد قاضی

CHAPITRE V

Chaque jour j’apprenais quelque chose sur la planète, sur le départ, sur le voyage. Ça venait tout doucement, au hasard des réflexions. C’est ainsi que, le troisième jour, je connus le drame des baobabs.

Cette fois-ci encore fut grâce au mouton, car brusquement le petit prince m’interrogea, comme pris d’un doute grave:

-C’est bien vrai, n’est-ce pas, que les moutons mangent les arbustes?

-Oui. C’est vrai.

-Ah! Je suis content.

Je ne compris pas pourquoi il était si important que les moutons mangeassent les arbustes. Mais le petit prince ajouta:

-Par conséquent ils mangent aussi les baobabs?

Je fis remarquer au petit prince que les baobabs ne sont pas des arbustes, mais des arbres grand comme des églises et que, si même il emportait avec lui tout un troupeau d’éléphants, ce troupeau ne viendrait pas à bout d’un seul baobab.

L’idée du troupeau d’éléphants fit rire le petit prince:

-Il faudrait les mettre les uns sur les autres…

Mais il remarqua avec sagesse:

-Les baobabs, avant de grandir, ça commence par être petit.

-C’est exact! Mais pourquoi veux-tu que tes moutons mangent les petits baobabs?

Il me répondit: “Ben! Voyons!” comme il s’agissait là d’une évidence. Et il me fallut un grand effort d’intelligence pour comprendre à moi seul ce problème.

Et en effet, sur la planète du petit prince, il y avait comme sur toutes les planètes, de bonnes herbes et de mauvaises herbes. Par conséquent de bonnes graines de bonnes herbes et de mauvaises graines de mauvaises herbes. Mais les graines sont invisibles. Elles dorment dans le secret de la terre jusqu’à ce qu’il prenne fantaisie à l’une d’elles de se réveiller. Alors elle s’étire, et pousse d’abord timidement vers le soleil une ravissante petite brindille de radis ou de rosier, on peut la laisser pousser comme elle veut. Mais s’il s’agit d’une mauvaise plante, il faut arracher la plante aussitôt, dès qu’on a su la reconnaître. Or il y avait des graines terribles sur la planète du petit prince…c’étaient les graines de baobabs. Le sol de la planète en était infesté. Or un baobab, si l’on s’y prend trop tard, on ne peut jamais plus s’en débarrasser. Il encombre toute la planète. Il la perfore de ses racines. Et si la planète est trop petite, et si les baobabs sont trop nombreux, ils la font éclater.

“C’est une question de discipline, me disait plus tard le petit prince. Quand on a terminé sa toilette du matin, il faut faire soigneusement la toilette de la planète. Il faut s’astreindre régulièrement à arracher les baobabs dès qu’on les distingue d’avec les rosiers auxquels ils se rassemblent beaucoup quand ils sont très jeunes. C’est un travail très ennuyeux, mais très facile.”

Et un jour il me conseilla de m’appliquer à réussir un beau dessin, pour bien faire entrer ça dans la tête des enfants de chez moi. “S’ils voyagent un jour, me disait-il, ça pourra leur servir. Il est quelquefois sans inconvénient de remettre à plus tard son travail. Mais, s’il s’agit des baobabs, c’est toujours une catastrophe. J’ai connu une planète, habitée par un paresseux. Il avait négligé trois arbustes…”

Et, sur les indications du petit prince, j’ai dessiné cette planète-là. Je n’aime guère prendre le ton d’un moraliste. Mais le danger des baobabs est si peu connu, et les risques courus par celui qui s’égarerait dans un astéroïde sont si considérables, que, pour une fois, je fais exception à ma réserve. Je dis: “Enfants! Faites attention aux baobabs!” C’est pour avertir mes amis du danger qu’ils frôlaient depuis longtemps, comme moi-même, sans le connaître, que j’ai tant travaillé ce dessin-là. La leçon que je donnais en valait la peine. Vous vous demanderez peut-être: Pourquoi n’y a-t-il pas dans ce livre, d’autres dessins aussi grandioses que le dessin des baobabs? La réponse est bien simple: J’ai essayé mais je n’ai pas pu réussir. Quand j’ai dessiné les baobabs j’ai été animé par le sentiment de l’urgence.

فصل پنجم

من هر روز چيز تازه اي از سياره، از عزيمت و از مسافرت او درمي يافتم. اينها همه در اثناي تفكرات بر من معلوم مي شد. و چنين بود كه روز سوم از داستان غم انگيز درختان بائوباب آگاه شدم.

اين بار نيز به سبب گوسفند بود كه فهميدم، چه، شازده كوچولو كه گويي دچار ترديد بزرگي بود، ناگهان از من پرسيد:

– اين راست است كه گوسفندها نهال درختها را مي خورند. مگر نه؟

– بلي، راست است.

– آه، خوشحال شدم.

من نفهميدم چرا آنقدر مهم بود كه گوسفندها نهال درختها را بخورند، ولي شازده كوچولو به گفته افزود:

– بنابراين درختهاي بائوباب را هم مي خورند؟

من به شازده كوچولو توجه دادم كه بائوباب ها نهال كوچك نيستند. بلكه درختهايي هستند به بزرگي كليساها، و اگر او يك گله فيل هم با خودش ببرد اين گله فيل نخواهد توانست به نوك يكي از آنها برسد.

تصور گله فيل شازده كوچولو را خنداند:

– لابد بايد آنها را روي هم گذاشت…

ولي تذكر عاقلانه اي هم داد كه:

– آخر درخت هاي بائوباب نيز پيش از قدكشيدن نهال كوچك هستند.

– صحيح! ولي تو چرا مي خواهي كه گوسفند هاي تو نهال هاي بائوباب را بخورند؟

مثل اينكه چيز واضحي پرسيده باشم گفت: عجب! چه سوالي!

و من براي آنكه خودم به تنهايي اين مسئله را بفهمم، تلاش فكري زيادي كردم. در واقع روي سيارة شازده كوچولو، مثل همه سياره ها، گياه خوب و گياه بد وجود داشت. در نتيجه، از تخم خوب گياه خوب مي روييد و از دانه بد گياه بد. اما دانه گياهان ناپيدا هستند. در خلوت خاك به خواب مي روند تا يك وقت هوس بيدار شدن به سر يكيشان بزند. آن وقت است كه سر مي كشد و نخست با حجب و حيا ساقه اي كوچك و لطيف و بي آزار به طرف خورشيد مي دواند. حال اگر اين ساقه لطيف از ترب يا گل سرخ باشد مي توان آن را به هواي خود رها كرد تا برويد. ولي اگر از گياه بدي باشد همينكه شناخته شد بايد ريشه كن شود.

باري، در سيارة شازده كوچولو دانه ها ي وحشتناكي وجود دا شت… و آن، تخم درخت بائوباب بود. زمين سياره از آن پر بود. و بائوباب درختي است كه اگر دير به فكرش بيفتد، ديگر هيچگاه نمي توانند شرش را بكنند، چون تمام سياره را فرامي گيرد و آن را با ريشه هاي خود سوراخ سوراخ مي كند، و اگر سياره بسيار كوچك باشد و درختان بائوباب زياد باشند، سياره را مي تركانند.

شازده كوچولو بعدها به من گفت» : اين خود يك تكليف انضباطي است. آدم وقتي صبحها  از كار آرايش خودش فارغ مي شود، بايد با كمال دقت به پاك كردن سيارة خود بپردازد. بايد بمحض آنكه نهالهاي بائوباب را از بوته ها ي گل سرخ، كه در كوچكي بسيار به هم شبيهند، تشخيص داد مرتبا آنها را از ريشه بكند. اين كار خسته كننده است ولي آسان است«.

و يك روز به من توصيه كرد كه سعي كنم شكل زيبايي از درختان بائوباب بكشم تا آن را به بچه هاي ديار خود بشناسانم، و به من مي گفت » : اگر آنها روزي سفر كنند، ممكن است آن تصوير به دردشان بخورد. آدم اگر گاهي كار امروز را به فردا انداخت، عيبي ندارد. ولي اگر اين كار ريشه كن كردن بائوباب ها باشد، آن وقت مصيبتي است. من سيا ره اي را مي شناسم كه تنبلي در آن منزل داشت. او از كندن سه نهال بائوباب غفلت كرده بود«…

و من از روي نشاني هايي كه شازده كوچولو داد شكل آن سياره را كشيدم.

من هيچ دوست ندارم لحن معلم اخلاق به خود بگيرم، ولي خطر درختان بائوباب آنقدر ناشناخته است و كسي كه در چنان سياره اي گم بشود در خطر چنان بلاهاي عظيمي است كه من يك بار هم شده از اين قاعده سرپيچي مي كنم و مي گويم» : بچه ها، امان از درختان بائوباب«! اينكه من براي كشيدن اين شكل زحمت كشيده ام، براي آگاه كردن دوستانم  از خطري است كه از مدتها پيش مثل خودم با آن روبرو بوده اند، بي آنكه آن را بشناسند. درسي كه من داده ام به زحمتش مي ارزد. شايد شما از خود بپرسيد كه چرا در اين كتاب شكلهاي ديگري به عظمت شكل درختان بائوباب نيست؟ جواب خيلي ساده است: من سعي كرده ام، اما نتوانسته ام از عهده برآيم. فقط وقتي شكل درختان بائوباب را مي كشيده ام، از احساس ضرورت امر دستخوش هيجان بوده ام.